Ας υποθέσουμε ότι έχετε αναλάβει το ρόλο scout σε μια ευρωπαϊκή ομάδα και ο υπέυθυνος του αρμόδιου τμήματος, σας αναθέτει την άγνωστη προς εσάς Superleague, με σκοπό την παρακολούθηση ποδοσφαιριστών, που αγωνίζονται στη μεσαία γραμμή και διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. O υπεύθυνος σας έχει ορίσει πολύ περιορισμένο budget τόσο για τα ταξιδιωτικά σας έξοδα, καθώς και το ποσό που θα διατεθεί για τον ποδοσφαιριστή.
Μια πρώτη υπόθεση εργασίας θα ήταν να ξοδεύατε πολλά Σαββατοκύριακα στο να μεταβείτε στα Ελληνικά γήπεδα, παρακολουθώντας ανελλιπώς το πρωτάθλημα, αλλά κάτι τέτοιο, εκτός του ότι δεν θα συγκεντρώνατε μεγάλο δείγμα, δημιουργώντας επισφαλείς αναφορές ποδοσφαιριστών, επιπλέον θα κατασπαταλούσατε τα χρήματα του επενδυτή της ομάδος στα προσωπικά σας έξοδα.
Ένα εναλλακτικό σενάριο θα ήταν να κατασκοπεύσετε μόνο τις μεγάλες ομάδες του πρωταθλήματος, αφού στατιστικά αυτές είναι ικανές να προσεγγίσουν ποδοσφαιριστές που θα είχαν δυνητικά την ποιότητα να μεταβούν σε ένα πιο απαιτητικό πρωτάθλημα. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε το budget είναι περιορισμένο και έστω και μια εκδήλωση ενδιαφέροντος θα αυξήσει κατακόρυφα τη τιμή αγοράς. Αναγκαστικά λοιπόν, ή θα πρέπει να καταφύγετε σε προτάσεις γνωστών ή να πάρετε μια λίστα από τους agents που θα σας κατατοπίσουν γύρω από τους πελάτες τους, εξαιρώντας ένα σημαντικά μέγαλο μέρος ποδοσφαιριστών.
Ιδανικά, κάθε ομάδα θα έπρεπε να είχε περισσότερους scouts, αλλά λόγω των δεκάδων πρωταθλημάτων είναι ανέφικτο και ατελέσφορο να διαθέτουν 100άδες ειδικούς που θα είχαν υπό την εποπτεία τους 1 συγκεκριμένη ομάδα για ολόκληρη season. To ερώτημα δημιουργείται λοιπόν πως εποπτεύονται εκατοντάδες στόχοι ταυτόχρονα, ποιοι ποδοσφαιριστές αποκλείονται και ποιοι πληρούν τα κριτήρια που σας δόθηκαν.
Τα μοντέρνα recruitment departments των ευρωπαϊκών ομάδων κάνουν χρήση εξελιγμένων στατιστικών μεθόδων, με σκοπό να δημιουργήσουν μοντέλα που θα κατατάσσουν ποδοσφαιριστές από μια ή διαφορετικές λίγκες σε συστάδες όμοιων τακτικών συμπεριφορών, αφού γίνει μια στάθμιση με βάση τη δυναμικότητα των ομάδων.
Παρακάτω, η Εταιρεία μας, σας παρουσιάζει μια τέτοιου είδους ανάλυση που γίνεται για πρώτη φορά στο Ελληνικό πρωτάθλημα. Πρώτα, μειώσαμε τον αριθμό τακτικών μεταβλητών με Ανάλυση Κυρίων Συνιστωσών και έπειτα κάναμε χρήση ενός αλγόριθμου με σκοπό τη ταξινόμηση ποδοσφαιριστών σε συστάδες, με βάση τη συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια του πρωταθλήματος. Είναι τέτοια η ακρίβεια του μοντέλου, που δεν χρειάστηκε να ταξινομήσουμε, εκ προοιμίου, τους ποδοσφαιριστές σε ακραίους, επιθετικογενείς ή αμυντικογενείς, αλλά αφήσαμε το στατιστικό μοντέλο να τους καθορίσει σε ποια θέση είναι πιθανότερο να παίζουν.
Στο άνω δεξί τεταρτημόριο, παρατηρούμε ποδοσφαιριστές που ξεχωρίζουν για την ικανότητά τους στις εναέριες μονομαχίες, ενώ όσο κινούμαστε προς τον οριζόντιο άξονα, θα συναντήσουμε μέσους αρκετά κινητικούς που πιέζουν τον αντίπαλο, παρά κλείνουν τους χώρους, με αποτέλεσμα να υποπέφτουν σε φάουλ και πειθαρχικά παραπτώματα (κίτρινες και κόκκινες κάρτες).
Στο κάτω δεξί τεταρτημόριο, κατατάσσονται οι ποδοσφαιριστές που λειτουργούν ως συνδετικοί κρίκοι άμυνας και επίθεσης, προωθώντας και κτίζοντας τις επιθέσεις των ομάδων τους. Δεν αναλώνονται στο να κυνηγάνε τον αντίπαλο, αλλά να κλείνουν χώρους και διαδρόμους. Είναι οι ποδοσφαιριστές που ανακτάνε την κατοχή της μπάλας, πιο εγκεφαλικοί και άνετοι με τη λήψη γρήγορων αποφάσεων ώστε να κρατηθεί η κατοχή. Όσο πιο κοντά στον κάθετο άξονα και πιο μακρυά από τον οριζόντιο, τόσο περισσότερη η συνεισφορά τους στο passing game.
Στο άνω αριστερό τεταρτημόριο, έχουν κατηγοριοποιηθεί οι περισσότεροι ακραίοι μέσοι, με αυτούς που πλησιάζουν τον οριζόντιο άξονα να είναι πιο δραστήριοι στον 3ο επιθετικό τμήμα του γηπέδου είτε μοιράζοντας πάσες μέσα στη μεγάλη περιοχή, είτε σεντράροντας είτε διεισδύοντας σε καταστάσεις 2 προς 1 και 1 προς 1.
Tέλος, στο κάτω αριστερό τεταρτημόριο, ομαδοποιούνται εκείνοι οι μέσοι, που είτε συμμετέχουν σημαντικά στην επιθετική παραγωγή ή οι πάσες τους είναι αυτές που θα φέρουν τους επιθετικούς σε τέτοιες καταστάσεις που θα είναι πιο εύκολο να σκοράρουν. Οι Κ. Φορτούνης, Α. Μπακασέτας και Τ. Ντουρμάζ είναι οι χαρακτηριστικότεροι αυτής της κατηγορίας.
Κατά τη περιγραφή των 4 τεταρτημορίων, θα παρατηρήσατε ότι εκτός από τις διαφορετικές τακτικές συμπεριφορές, οι ποδοσφαιριστές είναι τονισμένοι με διαφορετικό χρώμα. Η ταξινόμηση των ποδοσφαιριστών σε συστάδες, διευκολύνει τους scouts να ομαδοποιήσουν τους ποδοσφαιριστές με βάση τη δυνητική τους μέγιστη απόδοση. Έτσι σε ένα υποθετικό σενάριο που αποκλειστεί κάποιος ποδοσφαιριστής, λόγω της υψηλής ρήτρας αποδέσμευσης, να επιλεγεί ο αμέσος επόμενος αποδοτικότερος, μειώνοντας περαιτέρω το ρίσκο μιας αποτυχημένης επένδυσης.
Με τη συστηματική συλλογή, ανάλυση και επεξήγηση δεδομένων επιτυγχάνονται ταυτόχρονα πολλοί στόχοι σε μια ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία:
1. Εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος για τη κατασκοπεία ομάδων που δεν καλύπτονται από κάποια στατιστική εταιρεία
2. Εξοικονομείται χρήμα από άσκοπες μετακινήσεις προσωπικού, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε άλλους στόχους
3. Περιορίζεται το ρίσκο μιας πολυδάπανης μεταγραφής, που τελικά δεν θα φέρει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα
4. Αυξάνονται οι πιθανότητες για τις 2-3 τελικές επιλογές να μεγιστοποιήσουν τη σχέση κόστους-απόδοσης
Σε επιμέρους άρθρα θα προχωρήσουμε και σε άλλες μοντέρνες τεχνικές που χρησιμοποιούνται από elite ευρωπαϊκά clubs.
